Solunum Hastalıkları ve Egzersiz
Kronik solunum hastalıkları arasında astım, bronşektazi, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), kronik rinosinüzit gibi hastalıklar yer almaktadır.
Fiziksel aktivite iskelet kasları tarafından oluşturulan ve enerji tüketimine sebep olan aktivitelerdir. Egzersiz ise süresi ve şekli planlanmış olan fiziksel aktivitedir. Özellikle çocuklarda fiziksel fitnesın artırılması astımda egzersiz toleransı ve kapasitesinin artmasını sağlar. Ancak burada egzersizin yol açabileceği bronkokonstrüksiyon seviyesinde planlama yapmak gerekir. Bu tür egzersizler aerobik güç, nöromuskuler kondisyon ve kendine güvenin artmasına sebep olur. KOAH’lı hastalarda iskelet kas disfonksiyonu önemli bir problemdir.
Güçlendirme egzersizleri KOAH’lı hastalarda kas gücü artışını ve günlük yaşam aktivitelerinin daha rahat yapılmasını etkiler. Özellikle steroide bağlı gelişen hızlı kasılan kasların atrofisi de hafif ağırlık kaldırma egzersizleriyle geri döndürülebilir.Fiziksel aktivite KOAH’lı hastalarda mortaliteyi azaltırken akciğer fonksiyonlarında değişikliğe neden olmaz. Pnömoni geçirmiş yaşlı hastalar,hastalıklarından tamamen kurtulsalar da eski fiziksel aktivite düzeyine dönemeyebilirler. KOAH ve astımlı hastaların kardiyovasküler riskler açısından incelendikten sonra egzersize yönlendirilmeleri uygun olur.
KOAH’lı hastalarda interval egzersizleri önerilmektedir. Bu egzersizlerde önce 30-60 sn yüksek yoğunluklu egzersiz, sonrasında 30-60 sn’lik aralar verilmelidir. Bu şekilde arteryel laktat konsantrasyonu hızlı artmaz. 3-6 MET’e uygun (bisiklet, yüzme gibi) aerobik egzersizler KOAH ve astımlı hastalar için daha uygundur. Güçlendirme egzersizlerinde de 1- repetitif maksimum denilen yorgunluk oluşmadan kaldırılabilen en yüksek ağırlığın yüzde 60’ı tercih edilerek güçlendirme yapılabilir. Bu hasta grupları için her egzersizden en az bir set tekrar önerilir. Egzersizlerin haftada 2-3 kez yapılması yeterli olacaktır. Oksijen satürasyonu % 90’ın altında olan kontrolsüz astımı ve pulmoner hipertansiyonu olan hastaların egzersize başlama öncesi tıbbi takipleri önemlidir. Astımı tetikleyen aşırı soğuk gibi durumlardan uzak durularak ve astım ilaçları düzenli kullanılarak güvenli bir şekilde egzersiz yapılabilir.